وضعیت جرایم سایبری از جنبه حقوقی را در جهان چطور ارزیابی می کنید؟
با گسترش روزافزون فضای سایبر و جوانب مختلف آن و وابستگی بیشتر زندگی انسان به این فضا، چالشهای حقوقی متعددی نیز ظهور می‌یابد. اما با توجه به نوظهور بودن این چالش‌ها معمولا رویه خاصی در برخورد با این جرایم وجود ندارد و بالاخص در حوزه‌های بین‌المللی باید شاهد همکاری بیشتر کشورها با یکدیگر باشیم که متاسفانه تابحال این هماهنگی و همکاری جلوه پرفروغی نداشته است.
از سوی دیگر، تنوع و پیچیدگی این نوع از جرایم نیز موجب بروز یکسری موانع در پیگردی قانونی این جرایم گردیده است که با توجه به گستره جهانی بروز جرایم، امکان یافتن متهمین و محکومیت آنها دشوار خواهد بود.
وضعیت جرایم سایبری از جنبه حقوقی را در ایران چطور ارزیابی می کنید؟
تاکنون در کشور ایران گام‌های مناسبی در برخورد با جرایم سایبری برداشته شده است. تصویب قانون جرایم رایانه‌ای و اجرایی شدن آن از سال 1388 و تشکیل پلیس تخصصی فتا در ایران و نیز تاسیس دادسرای ویژه جرایم رایانه‌ای در زمره این اقدامات قرار دارد. اما با تمام این احوال هنوز چالشهای متعددی در این حوزه وجود دارد که پاسخ روشنی برای آنها وجود ندارد. بواسطه پویایی بسیار زیاد این حوزه، ضروری است تا قوانین نیز در بازه‌های زمانی کوتاه مدت مورد بازنگری قرار گیرد و همکاری با سایر کشورها نیز گسترش یابد.
چه خلاها و چالشهای حقوقی در زمینه جرایم سایبری وجود دارد؟
برخی از چالشهای این حوزه بواسطه عدم صراحت قانون است و برخی از چالش‌ها نیز در میدان اجرا و بواسطه عدم وجود رویه یکسان پدید آمده است. بعلاوه اینکه برخی از جرایم جدید یا شیوه‌های نوین ارتکاب جرم نیز هنوز جرم‌انگاری نگردیده یا تناسبی میان جرم و مجازات آن وجود ندارد. به عنوان مثال در حوزه ارزهای دیجیتال هنوز تصمیم واحدی اتخاذ نگردیده و جدای از ریسک سرمایه‌گذاری در این حوزه، برخی از افراد نیز مورد سوءاستفاده و کلاهبرداری قرار می‌گیرند که بواسطه ترس از عواقب حقوقی مسئله، شرایط لازم جهت پیگیری حقوقی مشکل را فراهم نمی‌یابند. به عنوان مثالی دیگر، جرم هک و دسترسی غیرمجاز به سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یکی از مواد چالش برانگیز قانون جرایم رایانه‌ای است که باید دقیق‌تر مورد مداقه قرار گیرد و شقوق مختلف جرم دسترسی غیرمجاز را تحت پوشش قرار دهد.
کیس های حقوقی در حوزه جرایم سایبری که با آنها مواجه می شوید اکثرا مربوط به کدام جرایم است؟
بطورکلی و از حیث آماری، بیشتر جرایم چه در ایران و چه در دنیا مربوط به حوزه جرایم مالی است. اما جرایمی نظیر هک و نفوذ، تهدید و توهین در فضای مجازی، و یا انتشار تصاویر خصوصی و مواردی از این قبیل نیز بسیار رایج است. سایر جرایم نیز از حیث آماری در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
هر نکته ای که لازم می دانید در زمینه جرایم سایبری از جنبه حقوقی بفرمایید
جدای از بحث آموزش به خانواده‌ها و افزایش سواد رسانه‌ای عموم مردم در مواجهه با فضای مجازی، از حیث حاکمیتی باید فضای مجازی به عنوان بخشی از دنیای حقیقی نگریسته شود و نهادهای حاکمیتی با جدیت بیشتری برای این حوزه برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری نمایند. متاسفانه عملکرد نهادهای حاکمیتی از حیث پاسخگویی به چالشهای این حوزه و یا توسعه فضای مجازی به عنوان یکی از ابزارهای شکوفایی اقتصادی چندان قابل قبول نیست و با این حوزه منفعلانه برخورد می‌شود.
پیروز و موفق باشید
مشاوره حقوقی در حوزه فضای مجازی
