با سلام،
حسب تعریف ماده 3 آیین نامه مربوطه، پديدآورنده نرم‌افزار، شخص يا اشخاصي هستند كه براساس دانش و ابتكار خود كليه مراحل مربوط اعم از تحليل، طراحي، ساخت و پياده‌سازي نرم‌افزار را انجام دهند. منظور از این تعابیر، انجام فرایندهای ذهنی نیست بلکه فعالیت‌های اجرایی تولید نرم‌افزار (همچون تهیه مستندات مربوط به تحلیل نیازمندی‌ها، طراحی ماژول‌ها، پیاده‌سازی کلاس‌ها و فانکشن‌ها و سرویس‌ها و امثالهم) را مد نظر قرار داده است.
در این صورت کلیه حقوق مادی و معنوی نرم افزار به پدیدآورنده تعلق خواهد داشت. نکته ای که باید بدان توجه داشت، فرضی است که نرم‌افزار به سفارش شخص دیگری پدید آمده باشد که در این حالت، حقوق مادی نرم افزار متعلق به سفارش دهنده (کارفرما) بوده و حقوق معنوی نرم افزار به مجری (پیمانکار) تعلق خواهد داشت.
حسب تعریف ماده 4 آیین نامه مربوطه نیز، حقوق معنوي نرم‌افزار (بدون اينكه منحصر به اين تعبير باشد) عبارت است از حق انتساب نرم‌افزار به پديدآورنده آن و محدود به زمان و مكان نيست.
از سوی دیگر ماده 5 همین آیین نامه بیان نموده است که حقوق مادي نرم‌افزار (بدون اينكه منحصر به مصاديق زير باشد) عبارت از حق استفاد شخصي، حق نشر، حق عرضه، حق اجرا، حق تكثير و هر گونه بهره‌برداري اقتصادي می باشد.
تولید سورس کد نرم افزار، به مثابه یکی از ارکان یا مراحل تولید نرم‌افزار، خود به تنهایی هم دارای حقوق مادی و هم دارای حقوق معنوی است. بصورت پیشفرض، حقوق مادی آن (حق بهره‌برداری و تغییر و توسعه و ...) متعلق به کارفرما و حقوق معنوی آن (حق انتساب و ..) متعلق به پیمانکار (برنامه‌نویس) می‌باشد. با توجه به اینکه وجود سورس کد نرم افزار، لازمه تغییر و توسعه نرم افزار (که جزو حقوق سفارش دهنده نرم‌افزار است) فلذا بدیهی است که سورس کد به سفارش دهنده تعلق خواهد داشت.
دقت داشته باشید که حقوق مادی هم قابل انتقال بوده و هم با توافقات قراردادی قابل تغییر هستند اما حقوق معنوی قابل تغییر و انتقال نیست. فلذا شرکت های نرم افزاری می توانند در قراردادهای خود توافق کنند که سورس کد نرم افزار را به کارفرما تحویل ننمایند.
مشاوره حقوقی در حوزه فضای مجازی
